Menu

The startup way voor de overheid?

Wat me telkens opvalt als ik een opleiding bij HI volg, is dat naast senior profielen uit de ondernemingswereld uit heel Europa, ook mensen uit de publieke sector en overheid deelnemen aan dergelijke opleidingen. Meestal komen die enkel uit Scandinavië. Zou het kunnen dat de overheden in die landen er meer van overtuigd zijn dat ook een overheid moet innoveren? En dan bedoel ik niet uitsluitend technische innovatie. Wanneer onze overheid over innovatie praat, bij zichzelf en bij het stimuleren ervan, staat er bijna altijd een gelijkheidsteken tussen innovatie en technologie. In het beste geval komt er nog onderzoek en ontwikkeling bij kijken. Terwijl innovatie zoveel meer kan zijn dan dat. Zelf gebruik ik liever de definitie waarbij innovatie het antwoord is op de vraag: Hoe kunnen we beter doen wat we doen of hoe kunnen we andere dingen doen die beter aansluiten bij de noden voor wie we de dingen doen?
De wereld waarin we leven verandert aan een razendsnel tempo, maar ik kan me niet van de indruk ontdoen dat onze overheid, en bij uitbreiding gans onze publieke sector, niet de prangende urgentie voelt om zelf te innoveren. Op Vlaams niveau denkt men na over hoe men stedelijke burgerparticipatie kan moderniseren, maar de overheid zelf innoveert weinig. Op federaal niveau is het geleden van de Copernicushervorming dat onze federale ambtenarij nog eens grondig onder handen werd genomen. Mensen als Frank Van Massenhoven en anderen hebben sindsdien verdienstelijke zaken gerealiseerd binnen hun silo of op hun eiland, maar structurele innovatie blijft uit.
In het Verenigd Koninkrijk heeft de regering een Behavioural Insights Team opgericht, dat de kennis van behavioural economics van Nobelprijswinnaar economie Richard Thaler inzet, om beter inzicht te krijgen in de noden van burgers. Om zo bijvoorbeeld betere belastingsbrieven op te stellen. De Deense regering richtte al in 2002 Mindlab op, voor het zoeken naar oplossingen in de openbare sector. De reikwijdte van Mindlab gaat heel ver; van het bedenken van oplossingen voor afvalbeheer tot het terugdringen van spanningen tussen gedetineerden en bewakers. In sommige landen vinden openbare en privésector elkaar in innovatie. Zo is Nesta in de UK een stichting die overheden en de publieke sector helpt bij hun innovatie.
In Zweden werd in 2011 het Zweeds innovatiecentrum Vinnova opgericht. In het begin diende het als ‘innovatiesluis’ om ideeën, die leefde bij ambtenaren, mee te helpen realiseren. Later introduceerde ze Testbeds die bedrijven en organisaties, die voor de overheid werken, helpt nieuwe ideeën te testen. Hun meest recente initiatief is Reality Labs waarmee men innovatie in de publieke sector financiert. Reality Labs zijn testprojecten die waarde creëren op echte plekken: een school, een ziekenhuis, … . Door de publieke sector te pushen hun structuren open te stellen voor experiment is Vinnova de katalysator voor oplossingen die onmiddellijk relevant zijn in de reële wereld, voor reële gebruikers. Een van hun komende initiatieven is een Policy Lab dat helpt bij innovatie door het stimuleren van experiment en herevaluatie van bestaande wetgeving en regulering.
In 2011 schreef Eric Ries de bestseller The lean startup. Zijn visie werd overgenomen door bedrijven over gans de wereld. Vorige maand verscheen The startup way, de opvolger van The lean startup. Het fundament van het boek gaat over hoe innovatief ondernemerschap bij werknemers in grote bedrijven en organisaties kan gestimuleerd en gestructureerd worden. Hoe we vanuit een gebruikersstandpunt sneller kunnen leren. Waarbij leren ook bestaat uit falen: inzien dat onze veronderstellingen niet matchen met verwachtingen van potentiële gebruikers. Ries zijn visie is dat echte innovatie komt vanuit kleine, autonome, multidisciplinaire teams, Die groot denken, maar klein beginnen. Die hun veronderstellingen of prototypes testen, om vervolgens te beslissen verder te ontwikkelen of te veranderen van koers. Die gesteund worden vanuit de top van de organisatie. Waardoor werkende ideeën snel kunnen opgeschaald worden. Think big, start small, scale fast.
Hij pleit ook nogmaals om het klassieke carrièrepad grondig te herbekijken. Beklemtoont het belang van meritocratie in een organisatie, als waarborg voor duurzame groei. En hij is een voorstander om mensen die uitmunten, in wat hij noemt ondernemerschap, niet noodzakelijk te belonen door een hiërarchisch hogere functie, maar misschien wel door hen nog meer autonomie te geven in waar ze goed in zijn. De verdienste van The startup way is dat het aantoont dat dergelijke aanpak niet enkel werkt in kleine entiteiten, maar dat het een manier van denken en werken is die kan gebruikt worden in elke organisatie, van welke grootte dan ook, die zich wil omvormen tot een moderne organisatie. Dus ook een overheid.
Een bedrijf als General Electric, met een omzet van 123 miljard dollar en 300.000 werknemers wereldwijd heeft deze manier van denken volledig omarmt. Maar ook de Obama administratie heeft Ries zijn inzichten gebruikt. Niet enkel om beter en efficiënter te werken, maar ook om talent uit Silicon Valley aan te trekken om voor de overheid te komen werken. Zij startte met het Presidential Innovation Fellows program, waarbij ze mensen uit de privé sector van technologie en innovatie voor korte periodes inschakelen in de administratie. Later volgde de United States Digital Service en de Technology Transformation Service. Het Department of Education gebruikte The lean startup methodologie voor het herbekijken van de metrics die de kwaliteit van scholen en universiteiten beoordelen en om efficiënt instrumenten te ontwikkelen die aankomende studenten in de mogelijkheid stelt gemakkelijker een onderwijsinstelling te kiezen, die het best bij hen past.
Moet ook onze overheid innoveren? Het efficiënter uitvoeren van haar taken, sneller en efficiënter leren, en vooral dienstverlening die meer aangepast is aan de noden van haar gebruikers; wij burgers, het aantrekkelijk worden bij talent dat nu de publieke sector links laat liggen, het testen van de doeltreffendheid van beleid in wording en het optimaal benutten van het menselijk potentieel dat bij de overheid werkt. Wie kan daar nu iets op tegen hebben? Nochtans doen we het niet of nauwelijks. We lopen hopeloos achterop als het er op aankomt een moderne overheid te zijn.

Sam Buyst

Merk- & innovatiestrateeg
Founder Salvo
Website designed by Uncompressed Website made by MINSKY